سون گؤروشوموز ۱۳۸۵ جی ایلین مهر آیینداایدی او ﮔﯙنلرکی، کئچری اولاراق خرداد قیامیندان سونرا وثیقه ایله آزادلیغا بوراخیلمیشدیم. قاپی دؤیولدو، آیفوندان تانیش بیر سس:«آچین تبریزدن قوناغیز وار». قاپییا ساری تلسدیم، قاپینی آچینجا سئوینجدن باغیردیم و داها اؤزومو ساخلایابیلمدیم و سیخ باغریما باسدیم، آخی او سیرادان بیری دئییلدی او جان آذربایجانیمیزین، یئنیلمزقالالاریندان بیری اولان، سایین”مهندس امانی”ایدی؛ اؤزومه گلدیکده سایین “عمی سی اوغلو” نودا باغریما باسدیم. سوروشدوم بس ﮔﯙنش خانیم…؟ دئدی:«کئچک ایچری سونرا سورغولا» و ﮔﯙلومسه دی… اوتورونجا، تئز قایداجاقلارین سؤیلدی و او اﯙزدن ﮔﯙنش خانیمی گتیره بیلمدیکلرین آچیخلادی.
زامان آز، سؤز چوخ، هرحالدا چئشیدلی قونولاردان سؤز آچییلدی اؤزللیکله خرداد حیماسه سینین پاتالوژیسی – میللتیمیزه گتیریملری و گلجکده نئجه و هانسی دیرنیش تاکتیکلری اویغولانمالی یؤنونده بحث گئتدی. موباحیثه عالمینده سیر ائدرکن بالاجا اوغلان (اوختای) اَلینده بیر کاغاذ اوتاغا گیردی و دئدی:«آتا بیر سرباز بونو قاپییا گتیردی و آنادان ایمضاء آلدی».
آلدیم و بدوی دادگاهین حؤکمواولدوغونو گؤردوم، وئردیم امانی جنابلارینا و اوجادان اوخوماسینی دیله دیم. سطیر- سطیر ایرلدیکجه حؤکمو مسخره یه توتاراق ﮔﯙلومسونوردو آنجاق سونا گلدیکده سینیرلندی و دئدی: «اون آلتی آی دوستاق و أللی ضربه شاللاق، آخی ندن؛هانسی قانوندان قیراق ایش گؤروبس؟ بونلاردا هئچ ویجدان یوخمو؟ بیر میللته اَن آغیر توهینلرائدیلیر، توهین ائدنلر آزاد گزیرلر آنجاق اَن مدنی شکیلده اعتراض ائدنلری وورور، اؤلدورور و بئله بیر ظالیمانه حؤکملره معروض قویورلار».
بورادا سؤزون آراسیندا دئدیم: بَی، سن ندن تعجوب ائدیرسن؟ سنکی فارس فاشیزمینین ظولملرین ایلیک ﺴﯙموگونله دادیبسان، دؤرد ایلدن آرتیق گنج چاغلارینی اَن آغیر شیکنجه لر آلتیندا دوستاق چکمدینمی؟ ایشکنجه لرآلتیندا سینیب و اَیری بیتن ﺴﯙموکلریوین آجیسینی اونوتدونمو؟ سن هانسی قانونسوز ایشه اَل وورموشدون ؟، مظلوم میللتیوین تاپتالانمیش حاقلارین ساوینماقدان باشقا بیر ایش گؤرموشدونمو؟. ایگید قارداشیم سن او آغیر سیناقلاردان باشی اوجا و ایفتیخارلی چیخدین و بیر میللته ایفتیخار قایناغی اولدون. آنجاق گؤره سن “بیز” سندن و باشقا چاغداش و هابئله کئچمیشده کی قهرمانلاریمیزدان آلدیغیمیز درسلری دؤنمه دولایلی و قارانلیق یولوموزا ایشیق ائده بیلجکمییز…؟. آنجاق هر قوووشمانین بیر آیریلیغی اولور…،اونلار ﺒﯙتون ایصرارلاریمیزا رغمأ گئجه نی قالابیلمیه جکلرینی سؤیله دیلر. آیریلیق چاغی گلیب چاتمیشدی، ماشینا اَیلشمه دن اؤنجه، بیر- بیریمیزی قوجاخلادیق…
آمّا… هاردان بیلئیدیم او بیزیم سون گؤروشوموز اولاجاق و او صداقت و جسارت اوجاغی اولان اﯙره یین دؤیونتوسون سون دؤنه اولاراق دویماقدایام، بیلسئدیم هئچ آیریلارمییدیم…!؟ بالاجالاریدا (آتیلا-اوختای) باسیب باغرینا اﯙزلرین اؤپدو و گلجکده یوردوموزا لاییق اینسان اولمالارینی تاپشیردی.
ماشین یولا دﯙشدو، او قاباقدا اوتوردوغونا باخمایاراق دؤنوب آرخا ﺷﯙشه دن ﮔﯙلومسه یره ک بیزه اَل ساللادی و ابدی اولاراق، خیالیمدا قالان سون گؤرونتوسون، گؤزومده گرچکلشدیردی. ﮔﯙنلر-آیلار و ایللر کئچدی، فارس فاشیزمینین ایسارتینده اولماق گؤروشوموزه مانع اولسادا تلفون واسیطه سیله دانیشیغیمیزا اَنگل اولامادی و هر فورصتده باشقا دوستلارتک اونونلادا آرا سیرا دانیشیر و ائشیک دورومون اؤتری اولسادا اؤیره نیردیم…
دوستاغین سون آیینین ایچینده یدیم، باشقا ﮔﯙنلرتک ائوه زنگ آچدیم؛ حیات یولداشیم، آرخا داشیم و سیر داشیم اولان “روقیّه” خانیم او تایدان سس وئردی… سَسینده تیتره ییش حیسّ ائتدیم ندنینی سوردوم، منی جایدیرماق ایستدی آمّا باشارمادی و مجبور اولدو دییه:«مهندیس امانینین قارداشلاری تصادیف ائدیبلر». سوروشدوم: نَلراولوب لوطفأ آچیخلا؟. دئدی: «تاسوفله رحمته گئدیبلر». دئدیم: کیملر ماشیندایمیشلار؟. دئدی: « مهندیس امانیده اونلارلانیمیش آنجاق نیگران اولما او فقط یارالانیب ». بونو ائشیدینجه دونیام قارالدی. دئدیم: ایندی او هاردادیر؟ ایستیرم زنگ آچام. دئدی: « اوخسته خانادا ». دئدیم: دوغروسون دئ اونوندا باشیندابیرایش وارمی؟. او دانیشیغین ایتیردی و سؤزو باشقا یؤنه چکمگه چالیشدی. سونوج آلامادیم، تلفونو کسیب و باشقا بیرنومارایا زنگ آچدیم؛ او تایدان گلن سس، ده یرلی آرخاداشیم اولان میللی چالیشقانلاردان بیرینین سسی ایدی، قیسّا حال احوالدان سونرا دورومو ائله سوردوم، سانکی گئنل اولاراق فاجیعه نی بیلیرم و فقط بیلگیمی آرتیرماغ ایچین اونا زنگ آچمیشام، اونون منه وئردییی باش ساغلیغی، یاشامیمدا اینانماق ایستمدیییم اَن آغیر و آجی بیر فاجعه نین ائلچیسی اولدو. اﯙچ قارداش قاناد-قانادا وئریب اوچموشدولار، حالیم دؤندو، ائله کی:
گؤره ر گؤزلریم، گؤرمز اولدو
او چاغ دونوخدو بئیین دویماز اولـــــدو قـــولاغ
کؤچوب وارلیغیمدان ﺑﯙتون دﯙشلریــــم
اﯙره ک قوورولور، یانماق اﯙزره دریـم
ندن اوچدو یوردوندان ائل قــــارتــــالی
آییردی نـــــــلر گـــــؤده سینـدن دالـــــی
نـــــه ﮐــﯙللر ألندی بــو ﮔـــﯙن باشیـــما
یئتیشمیر سسیم آدلـــــــــی قارداشیـــــمـا
گئدیبدیر اَمــــــانیم، آمــانسیزدیـر ائـــل
سینارسا باراژ، دوردورولمـــازدی سئـل
اؤزومه گلدیکده تختین اﯙسته اوزانمیشدیم؛ اینانا بیلمیردیم، یئنیدن تلفونا دؤنوب باشقا بیردوستا زنگ آچدیم او بئله سؤیله دی: ایندی بیز قبریستانداییق و هامی قان یاش تؤکور سانکی آذربایجان آغلاییر، یئرده ﺑﯙتون اؤز کیملیگینی تانییان، گؤیده بولوتلار آغلاییر…آمّا نه ائده بیلَردیم، یاد ائللردن بیر یئره توپلانمیش دوستاقلار آراسیندا اؤزومو ایتیرمملی ایدیم. سیزدیم تختیمه و قارالمیش دﯙنیامی داها قارالتدیم سسّیز سمیرسیز گؤز یاشی تؤکره ک اونونلا بیرلیکده یاشادیغیم آنیلار و خاطیره لر گؤزومده جانلانیردی، فارس فاشیزمینه قارشی یورولمادان دؤیوشدویو صحنه لری آندیقجا او دار قفسده اﯙره ک دؤیونتوم آرتیردی. حایالی داورانیشلاری، قورخوسوز و صداقتلی چیخیشلاری، دوستا تواضع لو دﯙشمنه قاباریق و سرت هایقیریشلاری اونودولارمی؟. اونودماق اولارمی، ایسارتدن یئنی چیخدیغی ﮔﯙنلرینده میللی تؤرنلرده میللتچیلره اؤرنک اولابیلن چیخیشلارین؟، میللی چالیشقانلار آرا قارداشلیق و بیرلیک یاراتماق ایچین ﺒﯙتون باسقیلارا رغمأ بؤلگه لر و شهرلره ائتدیگی یولچولوقلارین…؟، سانکی دؤرد ایلدن آرتیق قازامات چکن بو دئییلمیش.
او آزاد اولان چاغدان هم یازدی، هم دانیشدی و همده پراتیک ساحه لرده یورولمادان چالیشدی. بذقالاسیندا، ستّارخان تؤرنینده، مشروطه ایل دؤنومونده. همان مشروطه ایل دؤنومونده ﺑﺅتون باسقیلار و توققوشمالارلا بئله، آذربایجان گلینی ” ﮔﯙنش ” خانیملا بیرلیکده باقیر خان قبرینین اﯙسته حاضیر اولوب و ﮔﯙل چیچکله بزه دیلر. هئچ اونوتماق اولورمو تویوندا ائتدیگی چیخیشلاری، نئچه ﮔﯙن ایطیلاعات ایداره سینه آپاریلیب تهدیدلردن سونرا نه تکجه گئری اوتورمادی بلکه یوزلرجه میللتچینی او گؤزل و ﺘﯙرکجه یازیلان چاغیریش کارتیلان دعوت ائتدی و اَن آغیر شرایطده چیخیب میکروفونو آلیب، اونودولماز بیر چیخیش ائتدی، او جسور و دادلی سؤزلرینه بئله بیر دوزدا قاتدی:
…ائل ساغلیغینا آغری ایچیب کئفلنجم من*** درد قورشاغیمی خاللایاجاقلار کئفیم اولسون… و بئله لیکله دﯙشمنین اومودون بیر یوللوق کسدی.
اونون دﺅشونجه لریندن و میللی حرکته بیر اؤنجول کیمی گتیریملریندن ایسته سک یازاق جیلدلرله کیتاب یازماق اولار، آنجاق اونو قیسّاجا بئله دئمک اولار: او قلمینین آرخاسیندا گیزلنیب، باشین قورویوب باشقالارین چیرپمادی و میدانی حرکتلرینه ﮔﺅونیب صداقتلی، جسارتلی و ائل یولوندا یازان قلملریﮐﯙچومسه مَدی. او هئچ زامان آذربایجان میللتینین آزادلیغی اوغروندا وئردییی هزینه لری اؤزونه بیر ایمتییاز سانمادی…!. فاجعه دن نئچه ﮔﯙن کئچمیشدی، یزد دوستاغیندان یوردا ساری گتیریلیردیم. یول اوزونو بو دﯙشونجه اﯙره ییمی گؤنَدیردی، آخی ندن- ندن نئچه ﮔﯙنده دؤزمدی و گئتدی؟، ندن نئچه ایل ایسارتدن سونرا، باشقا یولداشلارلا بیرلیکده اونو باغریما باسماق سئوینجینده ن منی محروم ائتدی؟. ایندی، ایستی اﯙزون یوخ، سویوخ توپراغیندان اؤپملی اولدوم. بو آجینی چکمک بو یارایا دؤزمک اولارمی، بیر نفر یوخ – مین نفر یوخ، بیر میللت بوآجینی پایلاشمالیدیر. اردبیله چاتدیقدان سونرا ایلک فورصتده او قهرمانلار دیاری تبریزه تَلَسدیم و بیرچوخ یولداشلارلا او اَرنین، آری توپراغینا قوووشوب دیزچؤکدوم. اﯙچ قارداش یان- یانا یاتمیشدیلار هر اﯙچو میللتیمیزه ده یَرلی، آنجاق بیریسی بام باشقا ایدی…!
ایندی او آرامیزدان فیزیکی اولاراق کؤچوب آمّا روحو هرزامان بیزیمله دیر. “غلامرضا اَمانی” دیری دیر؛ نییه کی یولو دوام ائدیر، آخی اونون سون نفسیندن مینلرجه اَمانی دوغولوب و اونون یاریمچیلیق قالان ایشین باشا ووراجاقلار. اَمانی دیری دیر؛ نییه کی”ﮔﯙنش” قارابولوتلاری و پلمه لری سؤکوب و شاخیر، ” آراز” دورمادان آخیر و ” دنیز” او کؤرپه دنیز آتاسینین اوکان اﯙره یینده توخدایان دالغالاری یئنیدن چالخالاییر و او بالاجا اﯙره یینده بئجردیر، بو اومودلانکی، بیر ﮔﯙن یوردونون ﺒﯙتون ﮔﯙنش، آراز و دنیزلرینین اﯙره یینده چاغلایان دالغالار بیرلشیب، بؤیوک بیر سونامی اولوشدوراراق، جان آذربایجانی ایسارته چکنلرین سارایلارین، کویرلره ساری یوواجاق. اوندادیرکی، ﺑﯙتون گئدنلریمیز گؤیلردن ﮔﯙلومسه یره ک بیزی آلقیشلایاجاقلار…
عابباس لئیسانلی
