آذوح: معدن مس سونگون از غنی‌ترین معادن آذربایجان و قطب تولید کنسانتره مس است که محصولاتش بطور خام صادر می‌شود و سود حاصل از استخراج مس آن به مصرف سرمایه‌گذاری در کرمان می‌شود. این معدن سالیانه ۹۰۰میلیارد تومان درآمد خالص دارد که به جز مبلغ ناچیز عوارض پرداختی زیست‌محیطی که به منطقه تعلق می‌گیرد، بقیه عاید کرمان می‌شود.
به گزارش یول‌پرس، بنا بر اعلام کارشناسان میزان تولید سالیانه کنسانتره مس این معدن نزدیک به ۱۵۰میلیون تن می‌باشد که توجه به قیمت جهانی آن با ۳۰۰۰ دلار برای هر تن، با احتساب در پول رسمی ایران این معدن سالیانه ۱۳۵۰ میلیارد تومان فقط از فروش کنسانتره خام درآمد دارد و اگر محصولات جانبی و کارخانه‌های تبدیلی در منطقه وجود داشت این مبلغ چندین برابر بیشتر می شد.
حال اگر یک سوم این مبلغ را صرف پرداخت حق الزحمه کارکنان و خرید تجهیزات و قطعات مستهلک در معدن کنیم نزدیک به ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد خالص این معدن خواهد بود.
سود حاصله از فعالیت این معدن نقطه تلاقی اختلاف نظرهای متعدد نمایندگان است که بر این باورند درآمد این شرکت باید در استان آذربایجان شرقی ورود پیدا کند.
به نام آذربایجان به کام کرمان
با توجه به اینکه مجتمع معدن مس سونگون جزیی از شرکت ملی مس ایران بوده و باید بخشی از درآمد حاصل از آن سرمایه گذاری اولیه در رابطه با عملیات اکتشافی این مجتمع و همچنین سایر پروژه‌های در دست اجرای شرکت ملی مس ایران را توجیه نماید مقداری کمتری از این درآمد عاید منطقه می‌شود و این موضوع طی ده سال گذشته همواره مورد مناقشه نمایندگان مردم و مسئولان این شرکت بوده است.
متاسفانه از آغاز بکار این معدن موجب آلودگی محیط زیست و اعتراضات مردم منطقه گردیده و از طرف دیگر با توجه به اتکای دولت فعلی و دولتهای آینده به درآمدهای مالیاتی، این منطقه از درآمدهای حاصل محروم گشته و دولت باید ملزم شود تمام مراحل و کارخانجات لازم را در این منطقه تاسیس کند نه در استان کرمان.
معاف از مالیات
مدیرکل امور مالیاتی آذربایجان‌شرقی در همین رابطه در سخنان خود اشاره‌ای به درآمد مالیاتی از این معدن کرده و گفته‌است: عمده فعالیت شرکت مس سونگون در استان کرمان صورت می گیرد و تمام فعالیت‌های این مجتمع در آذربایجان شرقی هم مرتبط با صادرات است که معاف از مالیات بوده و مالیات پرداخت نمی‌شود.
وی در این رابطه اذعان کرده است: تنها درآمد حاصله از مس سونگون بابت عوارض پرداختی زیست محیطی است که رقم مصوب را از استان کرمان به آذربایجان شرقی پرداخت می‌کنند.
مطالبه نمایندگان
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی از جمله افراد معترضی است که در این راستا می گوید: درآمد بالای مس سونگون در آذربایجان شرقی قابل توجه است.
شهاب‌الدین بی‌مقدار اذعان می کند: در این معدن درآمد زیاد داریم ولی باید تمام حساب‌های مس در بانک‌های استان باشد تا آذربایجان شرقی از منافع اقتصادی این معدن بهره‌مند شود.
وی همچنین تاکید می کند: باید پیمانکاران محلی در پروژه‌های مس در اولویت قرار گیرند و چرخه اقتصادی این معدن پیمانکاران ما را هم تقویت کند.
وی با تاکید مجدد بر این موضوع که در معدن مس سونگون درآمد زیاد داریم ولی باید تمام حساب‌های مس در بانک‌های استان باشد تا آذربایجان شرقی از منافع اقتصادی این معدن بهره‌مند شودیادآور می شود: استان ما روز به روز عقب می‌رود، چراکه آمار و ارقام نشان از عقب رفت استان دارد که نگران کننده است.
وی ادامه می دهد: سایر استان‌ها در بحث جذب بودجه خسته نمی‌شوند و برای دریافت بودجه و اعتبار برای استان سماجت به خرج می‌دهند که در مدیران استان ما این سماجت دیده نمی‌شود.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس با بیان اینکه اختیارات خوبی از صندوق توسعه ملی برای استان‌ها اختصاص یافته است بیان می کند: با وجود اینکه این امکان برای استان‌ها فراهم شده ولی در وام ارزی صندوق توسعه ملی از این استان هیچ متقاضی‌ای نداریم.
بی‌مقدار با اشاره به اینکه اکنون که در سرانه اعتبارات رتبه ۹ را داریم ولی ممکن است با کم‌کاری این رتبه به ۲۰ تنزل یابد ابراز داشت: وقتی بیدار می‌شویم که رتبه آذربایجان شرقی در کنار استان‌های محروم و کم برخوردار قرار بگیرد.
خام فروشی ممنوع
نماینده مردم ورزقان در مجلس نیز در زمره افرادی است که از فروش و صادرات مواد خام معدن سونگون انتقاد می کند و اظهار می دارد: توقف طرح‌های پالایش و توسعه این معدن قابل قبول نیست.
رضا علیزاده با اشاره به وجود مشکلات در حوزه مس سونگون اظهار می کند: در دور هشتم مجلس با تلاش بسیاری بالای یک میلیارد دلار برای طرح‌های توسعه مس سونگون پروژه شروع شد اما متأسفانه این طرح‌ها متوقف‌شد و بنا به دلایلی شروع به فروش و حتی صادرات مواد خام کرده‌اند که برخلاف سیاست‌های کلی نظام و اقتصاد مقاومتی است و باید مورد توجه قرار گیرد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با انتقاد از خام فروشی مس سونگون می گوید: از مدیران و مسؤولان مس می‌خواهیم که به رویه صحیح برگشته و زمینه برای اشتغال ده‌ها هزار شغل به جوانان شهرستان و استان را فراهم آورند و سریعا کارخانجات ذوب، پالایش مس و کارخانجات پایین‌دستی را در شهرستان راه‌اندازی کنند.
