انسان لارین دوشونجه چیزگی لری (خط فکر) اوچ داورانما ایله گؤروشلر اورتاسایندا سرگی لنه رکن شخص لرین هانسی مسلک ، مرام دا و ... اولدوقلاری چئوره یه بلله نه ر. او اوچ داورانما بوندان عبارت اولونور:
1- مئیدانی چیخیش لار ؛ هر بیر شخص ین دانیشیق، نماد یا شعار سس لنمک یا سمبلیک داورانما و یا گئییم گئیمک و .... واسطه سی ایله دوشونجه چیزگی سی جان تاپاراق توپلومون گؤروش اؤنونه گلیر. اؤرنک: کیمی سینین بوزقورد اشارتین گؤرمه ک له اونون میللتچی اولدوغونو آنیریق .
2- یازارلیق؛ انسان لار یازی لاری ایله اؤز بئینینده آخدیق لارین کاغیذ اوستونه گتیره رک اصلینده دوشونجه سینده اولان لاری نمایش ائتدیریر.
3- توپلومسال چالیشماق؛ بیر سیرا انسان لار اؤز دویغو ایله دوشونجه لرینه دایاناراق توپلومون بیر قاتینا واریب ، او اوزدن NGO ، درنک یا باشقا متدلارلا او قاتی یانسیدیب ، توپلوما منیمستمک اوچون چابا گؤستریر. اؤرنک: کیمی سینین چئوره ساغلاملیغی (بهداشت محیط) درنک لرینده چالیشماسیندان شخصین چئوره ده ساغلاملیق حاقدا صنعت و ... گلیشمه لر تملینده سالدیرلارین باش وئرمه سی دوشونجه دغدغه سی ایله تانیش اولوروق.
حال سیاسی چالیشقان (فعال سیاسی) دئییله ن کیمسه هانسی داورانمالاری ایله سیاسی چالیشقان لار سیراسیندا یئرله شه بیلرمی ؟ سورغوسونا بئله نچی یانیت لاندیرا بیلریک: هر بیر سیاسی چالیشما اوچ داورانمالارلا باش توتا بیلر. او اوچ داورانما بوندان عبارت اولونور:
1- سیاسی اؤرگوت سل چالیشما ؛ کیمی سی ندن لر اوزه ره بو سیاسی یؤنو داورانمالاریندا اؤنم سه ییب و سیاسی آتدیم لاریندا یئرلی دوشونه رک یؤنه لدیر.
2- سیاسی تئوریک چالیشما ؛ بو یؤنده ده هابئله کیمی سی یازی یازماق لار، سیاسی اؤیرتیم صینیف لری قورماق لا، ژورنالیست لیک پئشه سینده اولماق لا ، و ... قوراملارلا سیاسی دوشونجه سینی نمایش ائتدیریر.
3- سیاسی پراتیک چالیشما ؛ شخص مادی حایات یندا بئینینده اولان سیاسی دوشونجه سینی جسمی واسطه سی ایله فیزیکی صورتده او جومله دن شوعار، نماد، سیمبل، دانیشیق ، آکسیا و ... آچی لارلا سرگی لندیر.
سون :
یوخاریداکی دوشونجه چیزگی لری ایله سیاسی چالیشمالارین چؤزوم له مه سینه دایاناراق ، هر بیر سیاسی چالیشقان اؤز یئته نک لرینه باغلی هر اوچ یؤنوده قاپساییب ، یییه له نه بیلر. او جومله دن محمد امین رسول زاده یا سید جعفر پیشه وری دن آد آپارماق اولار کی سیاسی اؤرگوت سل ، تئوریک، و پراتیک چالیشمالار، یاشام لاریندا باش وئریب. سیزجه ایندی کی حالدا، میللی حرکت ین یئتیشدیرمه سی اولان یوخاریداکی اوچ داورانمانی قاپسیان بیر شخص وارمی؟
آنجاق سون سؤزده یئتیرمک گره کیر آذربایجان میللی حرکت ینده اولان هر بیر میللی – سیاسی چالیشقان لار عین حالدا یوخاریدا سانادیغیمیز یؤن لرین ان آزیندان بیری نی یاشام لاریندا یییه له نه رک باشقا اؤزه للیکه ده مالیک اولمالی دیلار. اواؤزه للیک کئچمیشدن ایندی یه دک میللی حرکت ین ایچ قاتیندا یاشاییب ، یاشاییر و یاشایاجاق. او اؤزه للیک "شفاف" چالیشمادیر. شفاف چالیشما دئییلنده هر بیر اوپورتونیسمی (فرصت طلبی) ، لمپنی داورانما ، بادیسملیک و .... تیپ لردن اوزاق دورماق دیر. آتا – بابا دئمیشکن : " گاه نالا-گاه میخا" یانی گاه ساغا ، گاه سولا وورولماماق دیر.
یازار: ابراهیم نوری (ایتگین – قاراداغلی) 7/12/1395
