ج ـ پیشۀ ورینین 1322 ـ 1323 ینجی شمسی ایلدۀ " آژیر" گاذتیندۀ نشراتدیگی مقالۀ دۀ یازمیشدیر : ( نۀ اوُچوُن بیر جمعییت دۀ فرقۀ مئیدانا گئلر؟ ) آدلی یازیدان نمونۀ لر.

پیشۀ وری تشکیلات قوُرماق حاققیندا دئییر: سوُز یوُخ کی ، سیاسی فیرقۀ لر(پارتیالار) صینفی منافع اوُزریندن مئیدانا گئلیر. لاکین عملدۀ مسئلۀ بئلۀ سادۀ ؤ آسانلیقلا حل اوُلمور. گوُندۀ لیک جریانلاردا مختلیف دوُلاشیق لیقلارؤچئتینلیکلر مئیدانا چیخیر، بوُنلارایسۀ مطلبی قارانلیق لاشدیریر، نتیجۀ دۀ ، ایلک باخیشدا حادیثۀ نین کوُکوُنو درک اتمئک اوُلمور. شوُبهۀ سیز، بیر صینف اوُ واخت صینفی موقع توُتا بیلرکی ائوز صینفی منافعینی آییرد ائدیب ، همان منافعی قوُروماق ؤ حیفظ اتمئک خاطیرینۀ دوُیوشۀ باشلاسین .

لاکین نظردۀ آلماق لازیم دیرکی ، هئربیرصینفۀ منسوب اوُلان عضولرین سیاسی معلوماتی ، یئتگینلیگی ؤ ایجتیماعی مسئلۀ لرۀ علاقۀ بئسلۀ مئک جهت دن بیر سویۀ دۀ دئگیل ، بونا گوُرۀ دۀ هئربیر صینف ، هئربیرجمعییت داخیلیندۀ ضیالی ؤ اوُزاقی گوُرۀ ن اقلییت قاباقا دوُشر، صینف ؤ جمعییتی رهبرلیگ ائدر.

سوُزدۀ ائلۀ همیشۀ همان تیپ اوُزریندۀ گئتمیشدیر. محض همان تیپۀ داخیل اوُلان شخصلرخطرلی واختلاردا ایتیفاقا گیرمئگی ؤجمعییتی نیجات وئرمئگی سوُیلۀ یرلر، بیز ایسۀ ایتحادی ، بیرلیگی آیری جوُر باشا ذوُشوُروُک .

بیزیم نقطۀ نظریمیزجۀ اوُزوُن موُددتلی ایتیفاق ، دوُزگوُن اساس ؤ تشکیلات اوُزریندۀ قوُروُلمادیغی تقدیردۀ باش توُتا بیلمز ؤ مومکوُن دئییر ، چوُخ قیسا موُددت اوُچوُن معیین عدۀ بیریئرۀ توُپلانسادا  . لاکین بئلۀ جمعییت لرایستۀ نیلن نتیجۀ یۀ چاتا بیلمیرلر.

متفیق اوُلانلار اوُزایشلرین داوام اتدیرمئک خاطیرینۀ ایشلرینۀ معیین ترتیبات وئرمئلی ، نیظام ، اینتیظامی عملۀ گئتیرمئلی ، عهدۀ چیلیک ( مسئولییت ) گوُتوُرمئلی ؤ عهد و پیمان باغلامالی دیرلار.

اوُنلار دوُزگوُن پلان ؤ پروُگرام حاضیرلامالی دیرلار، خصوصی ایلۀ گوُروُلۀ جئک ایشلری اوُزآداملاری آراسیندا بوُلوُشدوُرمئلی دیرلر، بیرپارتیا بوُردان عملۀ گئلر، بیر  داها تیکرار ائدیرۀ م کی گوُرکئملی آداملارین ایتیفاقی ، بیرلیگی اوُلمادان جمعییت ایرۀ لییۀ بیلمز.

ایتیفاق ، بیرلیک نیظام ، اینتیظام اوُزریندۀ قوُروُلمالی دیر. نیظام ، اینتیظام پارتیا شئکلیندۀ ظاهیر اوُلور. بعضی لری پارتیانی همفیکرؤ هم عقیدۀ آداملارین توُپلاندیق لاری سادۀ ؤ قوُندارما بیرتشکیلات کیمی باشا دوُشورلر. بوُ پارتی مفهوُموُنو آیدین لاشدیرمیر، بیرحالدا کی پارتیا ایرۀ لینی گوُرۀ ن ، معلوُماتلی ؤ همفیکیرآداملارین ایشتیراک ؤ همکارلیقی ایلۀ یارانان ؤ جمعییتی معیین مقصدۀ دوُغرو یوُنئلدن منظم ؤ جیددی بیرتشکیلات دیر.

مرامنامۀ ؤ نیظامنامۀ مسئلۀ سی دۀ بوُرادان مئیدانا گئلیر، مرامنامۀ اساس مسئلۀ اوُلدوُقدا ، نیظامنامۀ ایسۀ ائلۀ بیر واسیطۀ دیرکی ، پارتیا اوُنون یاردیمی ایلۀ منافعین ؤ یا جمعییتین گوُرکئملی آداملاری نین ایتیفاق ؤ بیرلیگینی حئیاتا کئچیریر. لاکین عملدۀ تکجۀ مرامنامۀ ؤ نیظامنامۀ هئچ دۀ کیفایت لئندیریجی دئییل . تاریخ دایانمیر، گوُندۀ لیک موبارزۀ نین جربانی هئرگوُن ، بئلکۀ دۀ هئرساعات پارتی اوُچوُن تئزۀ وظیفۀ لرمیئدانا چیخاریر.

بوُنا گوُرۀ دۀ دئییرلرکی پارتیا گوُندۀ لیک مسئلۀ لر بارۀ دۀ دوُزگوُن تصمیم توُتماق اوُچوُن تاکتیکۀ مالیک اوُلمالی دیر، پارتیا اوُز فعالییتینی یالنیزمرامنامۀ ، نیظامنامۀ اوُیرتمئگۀ حصراوُلوُنسا ، جانلی پارتیا اوُلابیلمز.

پارتیانی یاشادان ، اینکیشاف اتدیرۀ ن اوُنون گوُندۀ لیک فعالییتیندن ، گوُندۀ لیک دوُیوُشوندن ؤ دوُزگوُن تاکتیکیندن عیبارت دیر. بوُیوک سیاسی بیرآددیم ، کیچیک ، اهمییت سیزبیر پارتینی ائلۀ دیرچئلدۀ بیلرکی اوُ پارتی بیرجمعییتی ایرۀ لییۀ آپارماغا قادیر اوُلار، عکسینۀ بیرچوُخ حاللاردا دا یالنیزمعیین سیاسی سهو ، گوُجلو ، قوُدرتلی بیرپارتینی آیاقدان سالیب ، آرادان آپارار.

بیزبوُ مقالۀ دۀ بوُ گوُنکو پارتیالارین خصوصییتیندن بحث ائدرکن ، یوُخاریدا قئید اتدییمیزروویۀ دن کنارا چیخماغا چالیشاجاییق ، أگر یازیلاریمیزدا معیین ایشارۀ ؤ کنایۀ حیس اوُلوُنورسا ، بو قطعییتلۀ غرض حئساب اوُلوُنا بیلمز. هئر حالدا بعضی پارتی عضولرینین اوُز مرام ، مسلک لرینی تبلیغ اتمئکدۀ چوُخ تعصوبلو اوُلدوُقلارینی گوُروُروُک ، بوُ چوُخ یاخشی دیر، لاکین ضررسیزدۀ دئییل ؛ ضرری بوُندادیرکی آداملار گوُندۀ لیک اساس مقصدی یاددان چیخاراراق ، خئیال ائدیرلرکی پارتیا جمعییتۀ یلردیم اوُچوُن دئییل ، بئلکۀ جمعییت پارتینین ایرۀ لی لئمۀ اوُچوُن لازیم دیر؟

اوُز عضوولرینی همان غلط پرنسیپ اوُزریندۀ تربییۀ لئندیرۀ ن پارتیالارا ( دئیمی پارتی لردئییرلر) پارتینین دئیمی اوُلماماسی اوُچوُن اوُنون باشیندا کیفایت قئدر سیاسی ؤ ایجتیماعی بیلگییۀ صاحیب اوُلان رهبرلر دوُرمالی دیر. پارتیا ائلۀ بیرتشکیلات دئییرکی هئر بیر آدام اوُز مئیلی ایلۀ هاردا ایستۀ یرسۀ  ، اوُز سلیقۀ سینۀ اوُیغوُن صوُرتدۀ اوُنو یاراتسین ؤ اوُز مقصدی اوُچون اوُندان ایستیفادۀ اتسین .

پارتیا ائلۀ بیر بوُیوک سیاسی تشکیلات دیرکی اوُ معیین جمعییتی اوُزسلیقۀ سینۀ اوُیغون شئکیلدۀ ایدارۀ اتمئلی ؤ اوُنو بوُیوک ایجتیماعی مقصدۀ چاتدیرمالی دیر، بوُنو هئر بیر آدام ائدۀ بیلمز، بوُ بوُیوک مئیداندا هئرهانسی حریص ، هوسکارآدام اوُز هنرینی گوُسترۀ بیلمز.

سیاسی ، ایجتیماعی تشکیلاتی بیر بینایا اوُخشاتماق اوُلارکی بینانی تیکین مهندیسۀ تکنیکی بیلیم لازیم اوُلدوُقو کیمی ، جمعییتی ایدارۀ  ائدن شخصۀ دۀ بیلیک لازیم دیر.

بوُنودا قئید اتمئک لازیم دیرکی ساغلام نظرییۀ ، دقیق علمی پلان اوُلمادان ، سیاسی ، ایجتیماعی فعالییت گوُستریلمۀ دن ، نتیجۀ ألدۀ ائدیلۀ بیلمز. بوُنا گوُرۀ دۀ دوُلایی یوُللا جمعییتین رهبرلری ساییلان پارتی رهبرلری گئرئک پارتی ؤ جمعییتین أن اوُزاق گوُرۀن أن ضیالی ، أن تمیزؤ فعال عضولری اوُلسونلار.

( میرجعفر پیشۀ ورینین سئچیلمیش أثرلری کیتابیندان . ) ساهمانلییان : آذرخش . 6 / 11 / 2016