آذوح: شهرستان ورزقان با داشتن منابع عظیم مختلف از جمله مواد معدنی فراوان، طبیت بکر و زیبا، ظرفیت بالا در حوزه‌های گردشگری، کشاورزی، دامداری . به عنوان سرزمین گنج‌های پنهان معروف است.
به گزارش یول‌پرس، شهرســتان ورزقــان بــا وســعتی معــادل ۲۳۶ هزار و ۸۱۳ کیلومترمربــع که در حدود ۵,۲۹ درصــد از کل مسـاحت اسـتان آذربایجان‌شرقی را بـه خـود اختصـاص داده و در واقع این شهرستان با داشتن منابع عظیم مختلف از جمله مواد‌معدنی فراوان، طبیعت بکر و زیبا، ظرفیت بالا در حوزه‌های گردشگری، کشاورزی، دامداری و … به عنوان سرزمین گنج‌های پنهان مطرح است.
ولی با این اوصاف به نظر می‌آید در سال‌های اخیر برخی نامهربانی‌ها، سوء مدیریت‌ها، بلایای طبیعی باعث شده، شهرستان ورزقان از داشتن حداقل امکانات و زیرساخت‌های لازم محروم باشد و همچنان چشم انتظار همت مسؤولان و مدیران است که توجه ویژه‌ای به توسعه همه‌جانبه این شهرستان با توجه به ظرفیت‌های بالقوه این منطقه داشته باشد.
با این حال، نتایــج طــرح پایــش بخــش صنعــت و معدن اســتان نشان می‌دهد که در شهرستان ورزقان حدود ۴۰ “کانسـار” وجود دارد که از این تعداد ۲۹ “کانسـار” دارای مـاده معدنـی مـس، هفت “کانسـار” دارای مـاده معدنـی طـلا، سه “کانسـار” نیز دارای مـاده معدنـی سـرب و روی و یک “کانسـار” دارای مـاده معدنـی طـلا و مـس است..
ورزقان؛ کلکسـیونی از مـواد معدنـی جهان
در حقیقت بررسـی‌های زمین‌شناسـی در این شهرستان نشان می‌دهد که وجود۲۹ “اندیس” و ۴۰ “کانسار” شناخته شده در شهرستان ورزقـان حاکـی از وجـود کلکسـیونی از مـواد معدنـی در این منطقـه است.
نباید فراموش کرد این شهرستان هم اکنون به خاطر قرار گرفتن در یک منطقه معدن خیز و کشف انواع عناصر قیمتی و با ارزش در این معادن، شهرستان ورزقان را از نظر سوق‌الجیشی و اقتصادی به مهمترین و غنی‌ترین منطقه در جهان تبدیل کرده است.
از معادن فعال شهرسـتان ورزقان می‌توان به معدن مس سـونگون، معادن طلای اندریان و اسـترگان و مزرعه شـادی اشاره کرد که این معادن در نوع خود بی‌نظیر هستند و از اهمیت ویژه ملی، منطقه‌ای و جهانی برخوردار هسـتند.
از سویی ناگفته نماند، “کانسار” مس سونگون که در شمال شهرستان ورزقان قرار گرفته است، بزرگترین “اندیس” مس در شمال‌غرب ایران و یکی از بزرگترین “کانسارهای” مس دنیا بوده و قابل مقایسه با معادن بزرگ دنیا مانند “بینگهام” در آمریکا و “چوکی‌کوماتا” در شیلی است.
ورزقان؛ سرزمین گنج‌های پنهان
از این رو وجـود این همه معادن غنی و از جمله آن معـدن عظیم مس سـونگون، به عنـوان یکـی از بزرگترین معادن مـس ایجاب می‌کنـد کـه مـردم این منطقـه از این نعمـت خـدادادی در کنـار زیان‌های زیسـت محیطی ناشـی از آن بهره‌منـد شـده و ایـن صنعت در ایجـاد اشـتغال، درآمدزایی و توسـعه پایدار شهرسـتان نقـش مهمی را ایفـا کند.
بر این اساس، از دید برخی کارشناسان و متخصصان این بخش برای اجتناب از خام‌فروشـی محصـولات معدنی و تبدیـل آن بـه محصـولات متنـوع و با ارزش افـزوده بالا، ایجاد شـهرک صنعتی تخصصی مـس در شهرسـتان ورزقـان را لازم و ضـروری بیان می‌کنند و معتقد هستند که بـا تدوین برنامه‌های راهبردی برای توسعه صنعت این شهرستان و به ویزه با جـذب سـرمایه‌گذاران بخـش خصوصـی می‌توان در این راستا کارهای بزرگی انجام داد.
سرزمین طلای سرخ همچنان چشم انتظار توسعه و پیشرفت
به هر حال بعضی کارشناسان در این ارتباط توصیه می‌کنند برای بهره‌مندی و استفاده از این همه ظرفیت‌های بالای این شهرستان و به ویژه برای رفع کاستی‌ها و عقب‌ماندگی‌های شهرستان ورزقان، داشتن یک مجموعه توانمند و متخصص و آشنا به مشکلات و کاستی‌های منطقه لازم و ضروری است.
در نهایت اینکه شهرسـتان ورزقـان با وجود برخـورداری از مزیت‌هـای شـایان توجـه در حوزه‌هـای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و از جمله در صنایع معدن، این خطه همچنان از جمله شهرسـتان‌های محروم اسـتان است.
واقعیت این است که بخــش معـدن این شهرستان به واسـطه قـرار گرفتـن در “زون” جهانـی مـس همچنیـن ذخایر قابل توجـه طـلا، اصلی‌تریـن مزیـت ایـن شهرسـتان بوده ولی با این وجود در حال حاضر مهمتریـن تأثیـر این معادن تخریـب محیط زیسـت ارزشـمند منطقـه بـدون تأثیـر عمـده در اشـتغال رفـاه و توسـعه منطقـه بـوده اسـت.
جالب‌تر آنکه همجـواری این شهرستان بـا منطقـه آزاد ارس نیـز موهبتـی برای شهروندان این منطقه نداشـته اسـت.
چرخ‌دنده‌های صنعت ورزقان نمی‌چرخد
براساس آمار و اطلاعات موجود، عـدم بهره‌گیـری از مزیت‌هـا، شهرسـتان ورزقـان را بـه یکـی از شهرسـتان‌های مهاجـر‌فرسـت اسـتان تبدیـل کـرده اسـت، به طـوریکـه جمعیـت ایـن شهرسـتان در فاصلـه سـال‌های ۱۳۸۵تـا ۱۳۹۰کاهـش یافتـه اسـت.
آن‌چه مشخص است اینکه از آنجایی که وجـود شـهرک صنعتـی ورزقان و شـهرک صنعتی تخصصی در دسـت‌اقدام مس، نزدیکـی بـه مررزهـای بین‌المللـی و دو کشـور آذربایجـان، ارمنسـتان و منطقـه آزاد صنعتی- تجــاری ارس، وجود ذخایر فلــزی متعــدد (معــادن عظیــم مــس ســونگون، طــلای اندریــان، اســترگان و مزرعــه شــادی) و ذخایــر معدنــی متنــوع (ســنگ‌های تزئینــی، ســنگ آهن، کائولــن و …) و به خصوص برخـورداری از منابع طبیعی زیبا و بی‌نظیر در کنـار جاذبه‌های توریسـتی قابـل ملاحظه، حاکی از ظرفیت‌های قابل توجه این شهرسـتان به عنوان مقصـدی بـرای گردشـگران داخلـی و خارجـی جهـت گام گذاشـتن در مسـیر توسـعه است و در صورت برنامه‌ریـزی صحیـح در این حوزه‌ها می‌توانـد شهرسـتان ورزقـان را بـه شهرسـتانی توسـعه یافته متناسـب با شـأن و جایـگاه تاریخی، فرهنگـی، جغرافیایی و اقتصـادی آن، با تأکید بـر ارتقـاء موقعیـت صنعتـی به‌ویـژه در صنایع معدنـی تبدیل کند.
محرومیت؛ وصله ناجور ورزقان
در کنار موارد بیان شده، آن‌چه در این راستا اهمیت دارد، با توجه به این همه ظرفیت عظیم خدادادی باز هم مردمان این دیار در سرزمین طلای سرخ، با کمترین امکانات زیر ساختی، رفاهی و خدماتی، با فقر و محرومیت روزگار سپری می‌کنند و اهالی این منطقه در همین راستا همچنان به دنبال توسعه همه جانبه و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و به خصوص اتمام زیرساخت‌های شهری و روستایی خویش هستند.
واقعیت این است که برای رسیدن به این حقیقت که چه قدر زیرساخت‌ها، مسائل و مشکلات شهروندان این شهرستان در حوزه‌های مختلف عمرانی، رفاهی، خدماتی، بهداشتی، اشتغال و … حل شده، فقط کافی است مسؤولان و متولیان امر سری به این مناطق بزنند و با مردم و اهالی این منطقه درد‌دلی داشته باشند.
