آذوح: افزایش 13.9 درصدی سهم مالیاتی آذربایجان شرقی در بودجه پیشنهادی سال 96 دولت به یکی از چالش های هفته اخیر در فضای عمومی آذربایجان تبدیل شده است.

به گزارش سرویس اقتصادی نصر، در کشور ما ماليات‌ها و ميزان و چگونگي اخذ آنها همواره يكي از مباحث مورد مناقشه بين دولت‌ و فعالان اقتصادی بوده است.

در پی رکود بی سابقه اقتصادی در سال های گذشته، بنگاه های اقتصادی و به خصوص واحدهای تولیدی انتظار داشتند دولت دستکم در اخذ مالیات و عوارض شرایط رکودی سال های اخیر را در نظر بگیرد، اما در همه سال های گذشته سهم مالیاتی استان ها و به خصوص آذربایجان شرقی افزایش چشمگیری داشته است.

در سال های گذشته و به خصوص در هشت سال اخیر، بخش صنعت و تولید کشورمان بحران های متعددی را پشت سر گذاشته و نا مهربانی های زیادی را به خود دیده و گاهی خم به ابرو هم نیاورده است. اتحادیه ها و انجمن های تخصصی بخش صنعت بارها درباره مشکلات روز افزون این بخش هشدار داده اند، اما کمتر چنین هشدارهایی شنیده شده است.

* چالش #نه_به_افزایش_بی_رویه_مالیات

هفته گذشته بود که خبری مبنی بر افزایش 13.9 درصدی سهم مالیات آذربایجان شرقی در بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده فضای اقتصادی و اجتماعی آذربایجان شرقی را تحت تاثیر قرار داد و مردم را در شبکه های اجتماعی و نمایندگان را در مجلس شورای اسلامی به واکنش وادار کرد.

بر اساس بررسي‌هاي بانك جهاني نرخ ماليات‌ها يكي از پنج عامل اصلي و سيستم اجرايي اخذ ماليات جزو 11 مورد اول محدودكننده كسب و كار در اغلب اقتصادها محسوب مي‌شود. تحقيقات بين‌المللي گوياي اين است كه نرخ‌هاي مالياتي بالا اثرات منفي سرمايه‌گذاري بنگاه‌ها و كارآفريني داشته و منجر به شكل‌گيري اقتصاد غيررسمي و كاهش رشد اقتصادي مي‌شود.

بر همین اساس شهروندان آذربایجان شرقی با هشتگ #نه_به_افزایش_بی_رویه_مالیات از لایحه پیشنهادی دولت برای برای افزایش 13.9 درصدی سهم مالیاتی آذربایجان شرقی انتقاد کردند و خواستار اصلاح رویه دولت در این خصوص شدند.

* واکنش نمایندگان مجلس

اولین واکنش را مسعود پزشکیان نشان داد و با انتقاد از لایحه پیشنهادی دولت گفت: موضوع را از طریق کمیسیون برنامه و بودجه تا اصلاح پیشنهاد دولت پیگیری می کند.

وی افزود: هرگونه افزایشی در بحث مالیات باید منطبق بر کار کارشناسی باشد در غیر این‌ صورت صنعت و اقتصاد استان را دچار مشکل خواهد کرد.

رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان‌شرقی از اعتراض نمایندگان استان درباره افزایش میزان مالیات استان در سال آینده خبر داد و گفت: نمایندگان خواستار در نظر گرفتن رشد مالیاتی استان منطبق با رشد کشوری هستند.

محمدحسین فرهنگی در عین حال با بیان اینکه در خصوص افزایش مالیات استان آذربایجان شرقی اطلاعات صحیحی بین مردم منتشر نشده است، افزود: افزایش 14درصدی سهم مالیاتی استان به معنای این نیست که اذربایجان شرقی از همه استان های کشور مالیات بیشتری پرداخت خواهد کرد.

وی با بیان اینکه مالیات پرداختی برخی استان ها مانند تهران و اصفهان بیشتر از آذربایجان شرقی است، گفت: این درصد برای استان آذربایجان‌شرقی در سال جدید افزایش یافته و مورد اعتراض نمایندگان قرار گرفته است.

فرهنگی با تأکید بر اینکه یک درصد رشد مالیات تهران به اندازه 14 درصد رشد در استان آذربایجان‌شرقی است، گفت: در هر حال نمایندگان استان در تلاش هستند تا افزایش سهم مالیاتی آذربایجان شرقی، منطبق با رشد میانگین کشوری باشد و بیشتر از آن نباشد.

زهرا ساعي، نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر هم با بیان اینکه نگرانی مردم آذربایجان از افزایش غيرمنصفانه مالیات به حق است، گفت: ما نمایندگان نیز چنین نگرانی هایی داریم و مذاکرات برای رفع این مشکل بر سر راه توسعه استان شروع شده است و انشاالله طوری دنبال خواهد شد تا حقی از مردم آذربایجان در مقایسه با سایر استان ها تضییع نشود.

وی تاکید کرد: افزايش 14 درصدي ماليات اين استان در لايحه بودجه سال 96 به هيچ وجه در قالب انصاف و عدالت نگنجيده و نمايندگان مردم به شدت معترض به وضعيت موجود هستند.

* انتقادات تند پارلمان بخش خصوصی

واکنش ها به افزایش نا متعارف سهم مالیاتی آذربایجان شرقی در بودجه سال آینده به پارلمان بخش خصوصی آذربایجان شرقی هم کشیده شد و انتقادات تندی را در اتاق بازرگانی تبریز بر انگیخت.

رئیس انجمن مدیران صنایع آذربایجان شرقی از افزایش 13.9 درصدی مالیات آذربایجان شرقی در قانون بودجه سال 96 به شدت انتقاد کرد و گفت: این روند موجب فرار سرمایه از آذربایجان شرقی و افزایش مهاجرت می شود.

سید باقر شریف زاده با انتقاد از افزایش نا متعارف مالیات آذربایجان شرقی، اضافه کرد: دلیل این مسئله می تواند این باشد که دولت پتانسیل مالیات دهی را در آذربایجان شرقی بالا دیده است که این به علت ماخوذ به حیا بودن شهروندان آذربایجان شرقی در تحمل فشارها است.

وی به لزوم نقش آفرینی نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی برای اصلاح افزایش غیر معقول مالیات آذربایجان شرقی تاکید کرد و گفت: نمایندگان مجلس در کمیسیون تلفیق و کمیسون اقتصادی باید در این مسئله اثرگذار باشند و از دولت بپرسند چرا و بر چه اساسی تصمیم گرفته است از آذربایجان شرقی مالیات بیشتری نسبت استان های هم رده مانند اصفهان، تهران، خراسان و... بگیرد؟

این عضو هیات نمایندگان اتاق تبریز  تصریح کرد: این روند ناصواب و غیر عادلانه باید متوقف شود، چرا که از لحاط بار روانی هم تاثیر بیشتری در فضای اقتصادی آذربایجان شرقی می گذارد که چرا باید افزایش مالیات در اصفهان 2 درصد و در تبریز 14 درصد باشد؟

شریف زاده گفت: این روند موجب فرار سرمایه از آذربایجان شرقی و افزایش مهاجرت می شود. هیچ عقل سلیمی قبول نمی کند در استانی سرمایه گذاری کند که در آن مالیات بیشتری باید نسبت به سایر استان های کشور پرداخت کند.

* واکنش دولتی ها

انتقادات گسترده شهروندان، نمایندگان مجلس و پارلمان بخش خصوصی آذربایجان شرقی سکوت مسئولان دولتی استان را هم شکست و استاندار آذربایجان شرقی را که هفته گذشته سوال خبرنگار «نصر» در این خصوص را بی پاسخ گذاشته بود به واکنش وا داشت.

اسماعیل جبارزاده در خصوص افزایش سهم مالیاتی آذربایجان شرقی در لایحه پیشنهادی دولت گفت: در شبکه های اجتماعی در این خصوص بزرگنمایی شده و اطلاعات درستی ارائه نمی شود.

وی افزود: فرض کنید در بودجه نوشته اند آذربایجان شرقی باید هزار واحد مالیات دهد، این دلیل نمی شود که این عدد را در بین موعدیان مالیاتی تقسیم کنند و بگویند حتما باید این مالیات اخذ شود.

جبارزاده تاکید کرد: مالیات بر درآمد است و اگر شرکتی عملکرد مناسبی نداشته باشد، گرفتن مالیات از آن قانوناً و شرعاً درست نیست.

استاندار آذربایجان شرقی تصریح کرد: از هیچ واحد تولیدی، خدماتی و صنعتی به نا حق مالیات گرفته نخواهد شد و هر واحد تولیدی که واقعا احساس کرد که مالیاتی که برایش نوشته اند عادلانه نیست، دستور خواهم داد مسئولان امر در آن بازنگری کنند.

مدیرکل امور مالیاتی آذربایجان شرقی هم در واکنش به این موضوع با بیان اینکه تا امروز یک مورد هم نشده است که ما یک واحد تولیدی را به خاطر بدهی مالیاتی تعطیل کنیم، تاکید کرد: ما به خاطر اینکه درآمدهای پیش بینی شده را محقق کنیم، واحدیابی های جدید و آوردن آن ها به گردونه مالیات دهی را در دستور کار قرار می دهیم.

غلامرضا شریفی افزود: اینکه گفته می شود مالیات بیشتری از آذربایجان شرقی گرفته خواهد شد، دلیل بر آن نیست که حتما ما این مالیات را باید وصول کنیم.

وی گفت: تا کنون درآمد مالیاتی آذربایجان شرقی زیر 95 درصد تحقق پیدا کرده است و اینکه ما در سال 96 خدای نکرده با افزایش چشمگیر مالیات مواجه خواهیم شد، صرفاً پیس بینی دستگاه های ذی ربط از درآمد است.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی آذربایجان شرقی گفت: آنچه در لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه سال 96 برای آذربایجان شرقی در نظر گرفته شده، باب میل ما نیست و اضافه از ظرفیت مالیات دهی استان پیش بینی شده است.

"رضا حسینی" با اشاره به اعتراض ها به افزایش 13.9 درصدی سهم مالیات آذربایجان شرقی در لایحه بودجه پیشنهادی دولت به مجلس، به خبرنگار «نصر» گفت: موضوع تعیین درآمدهای مالیاتی استان ها به صورت متمرکز در کشور انجام می شود و نهایتاً از طریق سازمان برنامه و بودجه عددها جمع بندی شده و در لایحه بودجه پیشنهادی دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه می شود و با تصویب نمایندگان به قانون تبدیل می شود.

وی افزود: راه حل این مسئله این است که در سطح ملی به نظرات کارشناسی مناطق بیشتر توجه شود.

* انصاف و عدالت کجا رفت؟

معمولا رسم است که در کشورهای توسعه یافته جهان در شرایط رکودی، مالیات و عوارض مختلفی که باید بنگاه های اقتصادی بپردازند، با شرایط ویژه ای که دولت ها ایجاد می کنند استمهال می شود تا بر واحدهای تولیدی در شرایط رکودی فشار مضاعفی وارد نشود، اما چنین رسمی هنوز در کشور ما جایگاهی پیدا نکرده و در شرایطی که واحدهای تولیدی کشور در شرایط خوبی به سر نمی برند، باید فشارهای مالیاتی بیشتری را نیز تحمل کنند.

تبریز به عنوان قطب صنعت و تولید کشورمان، در سال های گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی و مدیریتی شاهد از دست دادن توان بزرگی از پتانسیل های صنعتی و تولیدی خود در سال های اخیر بوده است. طرح پایش صنایع آذربایجان شرقی که توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اجرایی شد، خبر از اتفاقی غم انگیز داد؛ "از حدود 10 هزار واحد صنعتی آذربایجان شرقی، تنها 3700 واحد فعال باقی مانده اند." چنین شرایطی نتیجه سال های سخت صنعت و تولید کشور بوده است.

با صرف نظر از تحریم ها و مشکلات خارجی که گریبان صنایع کشور را در این سال ها گرفت، مشکلات داخلی و به عبارتی "تحریم های داخلی" به مراتب اثرات سوء بیشتری در بخش تولید کشور گذاشته است. حذف سوبسید انرژی، اجرای طرح پرداخت نقدی یارانه ها و فراموشی سهم بخش تولید، بخشنامه ها و قوانین متغیر یک شبه (بخصوص در دولت گذشته)، مشکلات سازمان تامین اجتماعی و... از جمله تحریم های داخلی بخش تولید بوده و هست که واحدهای تولیدی را روز به روز در تنگنای بیشتری قرار می دهد.

رکود سنگین طی سال های اخیر در بخش تولید و توجه به نتیجه طرح پایش صنایع استان نشانگر خوبی از وضعیت این بخش است، اما یکی دیگر از مشکلات بزرگی که صنایع آذربایجان شرقی با آن دست به گریبانند، مشکلات مالیاتی و عدم انعطاف سازمان امور مالیاتی در قبال سیاست های خود است.

افزایش 13.9 درصدی سهم مالیاتی آذربایجان شرقی در لایحه بودجه پیشنهادی دولت به مجلس، نشانی از انصاف ندارد و فشار بیشتری بر واحدهای تولیدی آذربایجان شرقی در سال 96 تحمیل خواهد کرد.

* توپ در میدان نمایندگان مجلس

انتقال سهم اصلي بار مالياتي كشور به بخش خصوصي مولد كه عمدتا شامل صنايع كوچك و متوسط مي‌شود ضمن تضعيف اين بخش مهم اقتصادي و ادامه روند تعطيلي واحدهاي توليدي كوچك و متوسط و كاهش اشتغال مولد موجبات تداوم و تشديد ركود اقتصادي كنوني را نيز فراهم كرده و از سوي ديگر منجر به عدم تحقق ماليات پيش‌بيني شده در بودجه خواهد شد.

مشکلات روز افزون مالیاتی و جرایم هنگفت آن ها روز به روز چرخ صنعت و تولید را از شتاب می اندازد. موانع تولید نه تنها کم نمی شود، بلکه عملاً با افزایش مالیات و سخت گیری های بی مورد در این خصوص بیشتر می شود.

نگاهی به آمار طرح پایش صنایع آذربایجان شرقی نشان می دهد چه تعداد از 10 هزار واحد صنعتی استان، پس از سال های سختی بخش تولید توانسته اند سر پا بایستند و اشتغال و ایجاد ارزش افزوده خود را حفظ کنند.

امروز و در دوران پساتحریم اکثر فعالین اقتصادی و شهروندان انتظار رفع موانع تولید و جذب سرمایه گذاری های جدید در استان را دارند؛ انتظاری که با توجه به پتانسیل ها، استعدادها و روحیه کاری مردم آذربایجان انتظاری واقعی و عملی است؛ اما با وجود این شرایط چه تعداد سرمایه گذار داخلی و خارجی جرات خواهند کرد در آذربایجان شرقی سرمایه گذاری و کار کنند؟

آیا هیچ اندیشیده ایم چرا با وجود همه این استعدادها و پتانسیل ها در سال های اخیر، حتی سرمایه گذاران بومی نیز ترجیح داده اند در استان تهران و استان های مرکزی سرمایه گذاری و کار کنند؟ مگر قانون یکی نیز و در همه جا به یک صورت اجرا نمی شود؟

حال توپ در میدان نمایندگان مجلس است و وکلای مردم فرصت و اختیار اصلاح لایحه پیشنهادی دولت را دارند و انتظار شهروندان، فعالان اقتصادی و حتی مدیران ارشد استان نقش افرینی ویژه نمایندگان مجلس آذربایجان شرقی در این موقعیت حساس است.

* گزارش از محمد سهرابی