متاسفانه در سال های اخیر شاهد رواج پدیده غلطی هستیم که در میان خانواده های آذربایجانی به شدت رواج یافته و تبدیل به مد و نشانه کلاس بالا شده است؛ در صورتی که بنده به عنوان یک زبان شناس ثابت خواهم کرد که این کار نشانه بیسوادی و کلاس پایینی و دموده بودن است این پدیده چیست؟
صحبت کردن به زبان فارسی تا کودک به اصطلاح فارسی زبان بار بیاید و زبان مادریش فارسی باشد این برداشتی بسیار خنده دار و سطحی از زبان مادری است.
۱. زبان مادری تنها یک زبان نیست بلکه مجموعه پیچیده و در هم تنیده ای از مولفه های فرهنگی است از جهان بینی ها از آداب و رسوم از ضرب المثل ها که به صورت ناخوداگاه دانش عمومی مارا تشکیل می دهند؛ به عنوان مثال عرض می کنم در زبان ترکی اصطلاحات متعددی برای برف و سرما داریم و برداشت ما و طبقه بندی ما از سرما بر اساس طبقه بندی زبانمان صورت می گیرد من به عنوان یک ترک زبان به راحتی "قار"را از "قروو"و "دولی"و.... تشخیص می دهم ولی آیا یک عرب زبان هم چنین تقسیم بندی را دارد برعکس اصطلاحاتی که او برای انواع" شتر"دارد آیا من ترک زبان هم دارم ؟
بنابراین مسئله بسیار پیچیده است: آیا کودک شما با یادگیری زبان فارسی قادر خواهد بود برداشت ها و تفسیرها وطبقه بندی های جامعه مادری خود از جهان خارج را فرا گیرد دیدیم که بدون زبان مادری ازعهده این کار برنخواهد آمد و در نتیجه فاقد دانش عمومی جامعه خود خواهد بود.
۲.زبان مادری به عنوان وسیله ای برای رشد سیستم شناختی کودک عمل میکند امروزه همه زبان شناسان اعتقاد دارند که زبان مهمترین عنصر دستگاه شناختی انسان است و کمک شایانی به رشد این نطام می کند یعنی رشد قوای ذهنی وابسته به رشد زبان مادری است کودک با قدم گذاشتن به هر مرحله از زبان مادری در مهارت های ذهنی خاصی رشد می یابد این نشان می دهد که رشد ذهن با رشد زبان مادری مرتبط است اگر کودک فاقد زبان مادری باشد در قوای ذهنی حتما دچار اختلالات خواهد بود.
۳.کودک زبان مادری را از طریق انتخاب پارامترهای زبانی که در معرص ان است فرا میگیرد ایا کودک در معرص زبان فارسی است آیا والدین و اطرافیان کودک، واقعازبان فارسی را بلدند و میتوانند فارسی صحبت کنند خیلی خنده دار است که والدین با لهجه بسیار غلیظ، فارسی را شکسته و بسته و خیلی ناشیانه حرف میزنند و انتطار دارند کودکشان فارسی زبان بار بیاید. یکی از تکنیک های کودکان در فراگیری زبان مادری استفاده از واژه های متصاد و مترادف است امروزه هیچ زبان شناسی تردید ندارد که واژه ها در ارتباط با یکدیگر و به صورت شبکه ای در ذهن ذخیره می شوند آیا والدین ترک زبان به اندازه کافی خزانه واژ گانی قوی دارند آیا برای یک موقعیت قادر هستند همزمان چندین واژه متضاد یا مترادف را در ذهن خود فراخوانی کنند قطعا پاسخ منفی خواهد بود این افراد در هنگام فارسی صحبت کردن به دلیل اینکه نمیتوانند واژه ها را پیدا کنند من و من میکنند چه برسد به اینکه همزمان چندین واژه را به ذهن بیاورند.تنها حوزه واژگان نیست در حوزه آواشناسی آیا این والدین قادر هستندصداهای زبان فارسی را درست تلفظ نمایند قطعا نمی توانند.
این استدلالها تنها نمونه های مختصری هستند که بنده اشاره کردم شرح مفصل این گفتار در سال۸۶ در چهار شماره متوالی در نشریه یاشیل مغان چاپ شده است.
بنابراین توجه داشته باشید که کودکی که زبان فارسی را به عنوان زبان اول فرا می گیرد فاقد زبان مادری خواهد بود این کودک حق خواهد داشت در آینده والدین خود را نبخشد چرا که اجازه ندادند جهان و جهان بینی او شکل بگیرد اکنون او شخص بی هویت و دچار مشکلات عصب شناختی و روان شناختیست ما فرصت و لذت زبان مادری را از او گرفتیم.
اجازه دهیم کودکانمان به صورت طبیعی زبان ترکی آذربایجانی را به عنوان زبان مادری خود فراگیرند.
