ابوالفضل وصالی ( متولد ششم آذر 1339 تبریز ) روزنامه نگار مستقل و منتقد آذربایجانی فعالیت های رسمی مطبوعاتی خود را از سال 64 با روزنامه محلی « فروغ آزادی » شروع کرد و درمدت حضورتقریباً یکساله در این موسسه موجد تحولات فنی در انتشار این نشریه شد ، در این راستا برای اولین بار در تاریخ مطبوعات ادواری آذربایجان تغییر روش چاپ سنتی حروف چینی ( مسطح ) به « افست» که امکان چاپ تصاویرنامحدود و آگهی های تبلیغاتی مصور را فراهم کرده و در عین حال با انتشار مطالب تولیدی بکر و به روز و اطلاعات ضروری جامعه تحول چشمگیری در روند انتشار وجذب مخاطب وافزایش تیراژ این نشریه محلی که پیش از این عمدتاً به عنوان یک جریده ی مخصوص چاپ آگهی های ثبتی و حصروراثت شناخته می شد ، ایجاد کرد .
انتشار اولین نشریه ی اختصاصی ورزشی در تاریخ مطبوعات آذربایجان با نام « فروغ ورزشی » در سال 1364 که روزهای پنجشنبه منتشر و با استقبال جوانان ورزش دوست استان مواجه بود ، از جمله یادگارهای به یاد ماندنی ابوالفضل وصالی دراین موسسه بشمار می رود . وی بعد ازچند سال فعالیت حرفه ای که توام با مطالعات مستمر تخصصی برای کسب مهارت های اصولی و علمی روزنامه نگاری بود ، با درج مقالات تحقیقی و تحلیلی در حوزه های سیاسی ، اجتماعی و ورزشی در روزنامه ها و جراید مختلف راه جدیدی را در روند مطبوعات منطقه بنیان نهاد. ، وصالی در سال 68 و بعد از اندک زمانی همکاری ضمنی به عنوان خبرنگار باروزنامه رسالت و هفته نامه ی محلی اوحدی ، سرپرستی روزنامه ابرار را در آذربایجان شرقی برعهده گرفت و در طول سه سال حضور دراین مسوولیت رقیب جدی برای رسانه ها و موسسات معظم مطبوعاتی ملی و منطقه ای شد ، بطوریکه در آن برهه ی زمانی که تعداد نشریات به مراتب محدود بود و هنوز فن آوری ورود رسانه ها به فضای مجازی و سایبری فراهم نبود ، با حضورفعالانه و منحصر به فرد درعرصه ی روزنامه نگاری و درج اخبار و گزارش های خاص نام خود را مطرح کرد.
وی درسال 1371 هم زمان ضمن همکاری با جراید مختلف مدیریت اجرایی و سردبیری هفته نامه ی محلی « کار و نیرو » راکه آن زمان مانند دیگر نشریه ی محلی که - ذکرش رفت - صرفاً شکل یک آگهی نامه ی دولتی با چاپ سنتی داشت ، متقبل شد و ازهمان بدو فعالیت تحولات چشمگیر در طراحی و محتوای این نشریه به وجود آورد . استقلال عمل ابولفضل وصالی در هفته نامه ی « ندای آذرآبادگان » در سال 76 که جایگزین « کارنیرو » شده بود با چاپ مطالب تولیدی و گزارش های اختصاصی در حوزه های فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و ورزشی و نیز جذب نویسندگان مجرب و صاحب نظر و مستعد و جلب همکاری تنی چند از کارشناسان امور فرهنگی و اجتماعی موجب افزایش روز افزون تیراژ این نشریه شد . اختصاص صفحات ویژه ی تُرکی با محتوای تاریخی و ادبی و تحقیقی و نیز ایجاد صفحه ی مخصوص کودکان با نام اوشاقلار باغچاسی از دلایل اقبال مردم به این روزنامه محسوب می شد که البته با اخطارهای پی درپی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مواجه بود اما او با استناد به اصل 15 قانون اساسی این اخطار هارا مغایر با حق قانونی روزنامه می دانست و ضمن مکاتبات توجیهی با وزارت به اتشار آن صفحات ادامه می داد .
وصالی همزمان با مدیریت این نشریه مبادرت جدی تر به کسب معلومات تخصصی در امر روزنامه نگاری داشت و با موفقیت در ترم های آموزشی و آزمون تخصصی مرکز مطالعات و تحقیقات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1364 اولین پروانه ی تخصصی خبرنگاری را در سطح استان اخذ کرد . درادامه ی این فعالیت ها ی مطبوعاتی اولین تشکل حقوقی و صنفی فروشندگان جراید و محصولات فرهنگی استان را با عنوان « تعاونی توزیع جراید آذربایجان شرقی » در سال 1375 با مشارکت کیوسک داران تبریز تاسیس کرد که موج تازه ای در فضای مطبوعاتی استان به وجود آورد و انعکاس پر رنگی در روزنامه های سراسری رقم زد . وصالی هم چنین از سال 76 13 در کنار دیگر فعالیت های مطبوعاتی خود سرپرستی روزنامه سراسری « سلام » را در کارنامه خود دارد که در تیرماه سال 1378 از سوی دادگاه ویژه روحانیت به علت چاپ نامه ی جنجالی منتسب به « سعید امامی » از مسوولان رده بالای وزارت اطلاعات و متهم اصلی قتل های زنجیره ای ، چندی بعد در زندان به طرز مشکوکی خودکشی کرد، به محاق توقیف رفت .
از جمله موفقیت های بزرگ دوران روزنامه نگاری ابوالفضل وصالی انتخاب مقاله ی تحلیلی وی تحت عنوان « مطبوعات ، مشکلات و راهکارها » در رتبه ی اول نخستین سمینار سراسری « آسیب شناسی مطبوعات محلی » با حضور اساتید و اعضاء هیئت های علمی دانشگاه ها و روزنامه نگاران سرشناس کشور بشمار می رود که از جمله دکتر محسنیان راد رئیس دانشکده ی روزنامه نگاری علامه طباطبایی ، دکتر یونس شکرخواه استاد دانشگاه ، دکتر ابوترابی و دکتر عابدینی ، عباس سلیمی نمین ، حسین نصیری ، خانم مینو بدیعی و جمعی دیگر از روزنامه نگاران و محققان استانی مانند مرحوم دکتر سردارنیا درآن سمینار مقاله داشتند . بروشور این سمینار حاوی اطلاعات مذکور که از سوی دببرخانه ی جشنواره منتشر شده ، سند ماندگاری از این رویداد مهم مطبوعاتی است.
هم چنین مقاله ی « سوگند بر قلم » که با ادبیات خاص به تحلیل و بررسی شفاف شرایط مطبوعات منطقه ای می پردازد و در عین حال جهت بهبود نسبی اوضاع در این حوزه راهکار ارائه می کند ، یکی دیگر از آثار تحقیقی ابوالفضل وصالی است که در دومین سمینار آسیب شناسی مطبوعات آذربایجان شرقی ( تیر 89 ) با کسب نمره ی 17 از سوی هیئت داوران در رتبه ی دوم قرار گرفته است . نکته جالب در کسر 3 نمره از مقاله ی فوق که در نامه ی شماره ی 5/9553 مورخه ی 98/4/30 اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی مسطور است ، توجیهات غیر منطقی و برداشت سطحی از روح مقاله می باشد و مثلاً بدیهیات ذکر شده در مقاله مبنی بر اینکه که 90 درصد نشریات محلی اهداف غیر حرفه ای و اقتصادی را دنبال می کنند و نیز اشاره به سابقه ی درخشان و تاثیر گذار مطبوعات محلی در دوران مشروطیت که به عنوان سند تاریخی و منبع استفاده شده است و انتقاد از صدور امتیاز نشریات به صرف داشتن هرنوع مدرک لیسانس و بدون برخورداری از تجربیات و آموزش های تخصصی که اتفاقاً از فرازهم مهم مقاله می باشد ، نقاط ایراد قلمداد گردیده ، در حالیکه ارزیابی نهایی این نامه در تناقض آشکار با به اصطلاح ایرادهای مذکور به تمجید و تحسین موکد از ساختار محتوایی مقاله ختم می شود و صراحتاً می نویسد : « پایان بندی خیلی خوبی دارد ، نتیجه گیری و محتوا بسیار خوب است » ! ، و معلوم نیست چرا مقاله ای که به تایید هیئت داوران و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، هم محتوای [خیلی خوبی ] دارد و هم از نتیجه گیری و پایان بندی [ بسیار خوب ] برخوردار است به رتبه ی دوم تنزل داده شده است !
رویکرد مطبوعاتی روزنامه ندای آذر آبادگان در سال 1377 با کناره گیری مرحوم لطف الله تمکینی از مسوولیت های این نشریه روند حرفه ای تر و جسورانه تری را با مدیریت مطلق« ابوالفضل وصالی » در پیش گرفت و با چاپ مطالب چالش برانگیزهویت طلبانه و مطالبات فرهنگی و سیاسی از یک طرف و نشرگزارش های انتقادی وافشاگرانه ازسوء عملکرد مسوولان و ایفای رسالت حرفه ای و دفاع بی ملاحظه و بی مماشات ازحقوق مردم از سوی دیگر به اوج خود رسید که البته این شرایط هزینه های زیادی از جمله تهدید و شکایت و احضارهای متعدد به محاکم و برخوردهای قضایی در پی داشت ، بطوریکه تعداد برگ های احضاریه برای او به عنوان مدیر و سردبیر در فاصله 8 ساله ی زمانی 1377 تاخرداد 1385 که امتیاز روزنامه به خاطر چاپ مراتب اعتراضات فعالان سیاسی و مدنی با درج تیترهایی چون « مرگ بر شوونیسم فارس » ، « هارای ، هارای من تورکم » ، « خاموش باد صدای شوم دشمنان آذربایجان » بطور دایمی لغوشد و وی دستگیر و چند مدتی بدون ملاقات بازداشت و سپس به تحمل شش ماه زندان محکوم گردید ، بر حسب موجود از100 برگ متجاوزاست .
تعطیلی روزنامه و بیکاری ابوالفضل وصالی در عین حال فرصتی شد که وی درکنار فعالیت های ادبی و علمی به تدوین و آماده کردن چند جلد کتاب در زمینه های شعر و طنز و موضوعات اجتماعی و نیز تکمیل مطالعات و تحصیلات غیر حضوری وارتباط با مراکز علمی داخلی و بین المللی و تطبیق سوابق حرفه ای و بخشی از هزاران آثار و مقالات منتشره خود به واحدهای درسی به اخذ مدرک سطح چهارم دانشگاهی علوم ارتباطات معادل دکترای حرفه ای نایل گردد .
ابوالفضل وصالی در پرتو گسترش و رواج فضای رسانه های مجازی و تحقق عصر شهروند روزنامه نگاری که ثمره ی فن آوری های سحر انگیز ارتباطات است و لاجرم امکان بلا واسطه ی و سریع نشر اندیشه و نقد و تحلیل را برای همگان فراهم کرده است ، حضوری فعال در این عرصه داشته و درج و تحریر صدها مقاله و یادداشت درموضوعات مختلف و در اغلب موارد بابازتاب های موثر اجتماعی و سیاسی حاصل آن است . انتشار تمام رنگی 8 صفحه ای لایی و رویی روزنامه ( ندای آذر آبادگان ) در برهه ای از سال 83 برای اولین بار در تاریخ مطبوعات روزنامه ای آذربایجان به رغم عدم برخورداری از امکانات مستقل چاپی ، اخذ اولین پروانه تخصصی و حرفه ای خبرنگاری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 74 ، انتخاب مقام اول مقاله در نخستین سمینار سراسری مطبوعات محلی سال 77 در حضور اساتید دانشگاه و روزنامه نگاران برجسته ی کشور ، تشکیل اولین موسسه حقوقی برای مالکیت امتیاز روزنامه در سال 76 بنام شرکت فراز نشر تبریز ، تاسیس اولین شرکت تعاونی توزیع جراید آذربایجان شرقی سال 75 ، رواج روش چاپ افست برای انتشار روزنامه در سال 64 برای اولین بار در آذربایجان ، ابداع و ترویج قطع نیم ورقی چاپ روزنامه برای اولین بار در سال 71 در نشریه ی کارو نیرو جهت انسجام صفحات و صرفه جویی در زینگ و کاغذ و هزینه های چاپ که الگوی برخی نشریات دیگر شد ، انتشار اولین نشریه ی اختصاصی ورزشی در سال 64 بنام فروغ ورزشی و دایرکردن ستون ثابت و حرفه ای طنز با نام « چرت و پرت » و با امضاء « فلفلی و بچه فلفلی » که مورد توجه خاص مخاطبان روزنامه بود ، از افتخارات ویژه ی دوران روزنامه نگاری ابوالفضل وصالی محسوب می شود که جزء اولین رویدادهای تاریخ مطبوعات استان نیز قلمداد می شوند .
این روزنامه نگار از سال 89 لغایت 90 به مدت حدوداً 20 ماه جهت استمرار پرداخت حق بیمه ی مطبوعاتی خود جهت بازنشستگی بصورت ناپیوسته با هفته نامه ی ساقی شروع به همکاری کرد که تاثیر حضور وی در تحول کمی و کیفی این نشریه علیرغم اختیارات اندک و مواضع ملاحظه جویانه مدیر مسوول آن نشریه ، تاحدودی مشخص است و در آن برهه ی زمانی 20 ماهه آثار متعددی عموماً مبتنی بر محوریت آذربایجان در قالب مقاله ، یادداشت ، گزارش و خبر و شعر و طنز از ابوالفضل وصالی در نشریه ی ساقی درج شده است که منجمله از ماندگارترین های این مطالب چاپ گزارش مستند ی حاوی اقرار کارشناسان وزارت صنایع با تیتر اول « ارزش اقتصادی معادن آذربایجان معادل چاه های نفت ایران » می باشد که حتی انعکاس بین المللی نیز پیدا کرد
ابوالفضل وصالی بالاخره در خرداد سال 1394 از سوی سازمان تامین اجتماعی تبریز بازنشسته شد و فعالیت های غیر رسمی روزنامه نگاری خود را در فضای مجاز ی که در برخی سایت ها و رسانه ها ی مستقل خصوصاً هویت طلب و از جمله پایگاه خبری « بیداری آذربایجان » بازتاب بیشتری دارد ، ادامه داده است وی در ادامه فعالیت های حرفه ای خود برای اولین بار در تاریخ مطبوعات آذربایجان همانگونه که اشاره شد فکر تاسیس هویت حقوقی برای هفته نامه ی « کارو نیرو » را با ثبت شرکت « فراز نشر» به مدیرعاملی خود و مشارکت صاحب امتیاز قبلی حقیقی (مرحوم لطف الله تمکینی ) و انتقال پروانه ی نشریه به نام آن شرکت را درسال 1377 عملی کرد تا راه برون رفت از تهدیدهای قایم به شخص بودن امتیاز نشریات را پی ریزی کند ، بطوریکه چند زمانی بعد از این اتفاق نشریات دیگری این روش را پیش گرفتند .البته یک سال پیشتر در سال 1376 با تقاضای مدیریت این نشریه مبنی بر تغییرنام « کارو نیرو » به « ندای آذرآبادگان » و تبدیل آن از هفتگی به یومیه از سوی هیات نظارت بر مطبوعات موافقت شده بود .
لازم به ذکراست با صدور حکم تعطیلی روزنامه ندای آذرآبادگان در سال 85 که در واقع به منزله ی اعدام شخصیت حقوقی موسسه بود ،علاوه بر خود او ، چندین نفر از همکاران وی نیز بیکارشدند و تنها ممرمعاش ابوالفضل وصالی در قبال بیش از دو دهه فعالیت حرفه ای مستمر روزنامه نگاری عبارت بود ازچندماهی دریافت حقوق بیمه بیکاری وعایدات یک باب کیوسک مطبوعاتی که با کسر حقوق مباشر و کارگر و مالیات و عوارض شهرداری و سایر هزینه ها برای تامین معاش خانواده چهار نفری وی هرگز کفاف نمی کرد و از طرفی او دعوت برخی نهاد های بین المللی و سازمان های حقوق بشری را به رغم سهولت شرایط پناهندگی و برخورداری ازمزایای حمایتی آن ها به واسطه ی حکم قضایی توقیف روزنامه نپذیرفته بود و آخرین چاره ی او برای امرار معاش تبدیل حیاط و بخشی از فضای مسکونی خود به دوباب مغازه ی کوچک بود که برای تامین عوارض و پروانه ساخت مجبور به فروش سرقفلی یکی از همین دو مغازه شد . لازم به ذکر است که مجوز کیوسک مطبوعاتی وی درسال 72 به ازای بدهی شهرداری در قبال سفارش چاپ رپرتاژ آگهی های مفصل و مصور مناطق و شرکت های زیر مجموعه ی شهرداری تبریز در مجاورت درب اصلی باغ گلستان صادر شده بود که بعد از برچیدن دیوارهای این پارک جمع آوری شد تا به پیشنهاد مالک آن به یک محل هم سطح و مناسب منتقل گردد که نهایتاً در سال 77 به دنبال افزایش تعداد کیوسک های تبریز و واگذاری امتیاز آن ها اولویتاً به نشریات محلی ( که اکثراً بعد از دریافت واگذارکردند ) ، با تصویب در کمیته ویژه شهرداری درمکانی بلامانع در مجاورت چهارراه آبرسانی مستقر و پروانه کسب صنفی با طی مراحل قانونی برای فعالیت های آن صادر شد.
این کیوسک البته بعدها برای جلوگیری از افشاگری های ابوالفضل وصالی مدیر روزنامه ندای آذرآبادگان ازتخلفات برخی از اعضاء شورای شهر و مدیران شهرداری به ابزار فشارعلیه وی تبدیل شده بود که در سال 84 بطور غیر قانونی توسط شهرداری جمع آوری شد اما بعد از مدتی بنا به وجود مجوزهای رسمی و مستندات محکم قانونی با حکم قضایی به جای خود عودت و برای مدیریت وقت شهرداری و سازمان میادین به اتهام تعدی به حقوق صنفی قرار مجرمیت صادر شد که البته بعد از جبران خسارت و تایید کتبی و رسمی شهرداری و سازمان میادین به عنوان متولی ساماندهی مشاغل شهری مبنی بر مالکیت ابوالفضل وصالی برکیوسک فوق ، ادامه روند قضایی متوقف گردید
ابوالفضل وصالی منش خاصی در فعالیت های روزنامه نگاری حرفه ای از خود بجای گذاشته است و همواره در دادگاهایی که برای محاکمه وی ترتیب می یافت بر ایفای رسالت روزنامه نگاری و دفاع از حقوق مردم تاکید می کرد بطوریکه چاپ گزارش مراتب دفاعیات وی در این محاکم به روشنی گویای این واقعیت است . وصالی عنصر شرافت ، صداقت و شجاعت را اساس روزنامه نگاری می داند و اعتقاد دارد بدون برخورداری از این خصوصیات ، تخصص های روزنامه نگاری نمی تواند به تنهایی در توفیق حرفه ای و اخلاقی و ایفای مسوولیت های اجتماعی روزنامه نگاران موثر باشد
ابوالفضل وصالی صاحب دو فرزند است که فرزند پسر وی دانشجوی رشته ی پزشکی می باشد و دختر وی نیز در مقطع کارشناسی ارشد رشته ی معماری تحصیل می کند.
خرداد 98
* در ادامه ی مطلب برخی تصاویر از فعالیتها و... ایشان درج گردیده است.
به عنوان نمونه:
بخشی از احضاریه های قضایی علیه ابوالفضل وصالی مدیرعامل و سردبیر روزنامه ندای آذرآبادگان،
بروشور سمینار تخصصی آسیب شناسی مطبوعات - مهر سال 1377
سر مقاله ی ابوالفضل وصالی در هفته نامه ی کارونیرو سال 72 - ( 26 سال پیش ) در اعتراض به روابط اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران با رژیم متجاوز ارمنستان
حکم محکومیت ابوالفضل وصالی و لغو امتیاز روزنامه ی ندای آذرآبادگان به جرم عامل اصلی قیام تاریخی مردم آذربایجان در خرداد 85
و...
